Hội nghị tổng kết Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp năm 2021

           Hiện nay trên toàn cầu, doanh thu tạo ra bởi hoạt động bán hàng đa cấp trong năm 2020 là 179,3 tỉ USD (tăng 2,3%) với số lượng người tham gia là 125,4 triệu người. Việt Nam hiện nay có 22 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bán hàng đa cấp, nhiều doanh nghiệp vẫn có nhu cầu tham gia thị trường.  Doanh thu tạo ra từ hoạt động bán hàng đa cấp năm 2021 là 19,105 tỉ đồng, tăng 24% so với cùng kì năm 2020, trong đó, top 5 doanh nghiệp có doanh thu bán hàng cao nhất là: Công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam, Công ty TNHH Siberian Health Việt Nam, Công ty TNHH Amway Việt Nam, Công ty TNHH MTV New Image Việt Nam và Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam, số lượng thành viên tham gia bán hàng đa cấp năm 2021 là 833.883 người.
            Trong bối cảnh dịch bệnh, doanh thu từ hoạt động bán hàng đa cấp vẫn ổn định và có xu hướng tăng cao, thậm chí, một số doanh nghiệp có biểu hiện gia tăng doanh số đột biến trong một vài năm gần đây, ngoài ra, số lượng người chấm dứt và tham gia mới bán hàng đa cấp vẫn có sự biến động lớn, tập trung ở một số doanh nghiệp có số lượng người tham gia lớn nhất như: Herbalife, Oriflame, New Image, Amway...; tỷ lệ người tham gia bán hàng, xây dựng hệ thống chiếm khoảng gần 70% tổng số người kí hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp. Còn lại hơn 30% người ký hợp đồng khả năng chỉ để thụ hưởng mức giá chiết khấu dành cho người tham gia. Tỷ lệ 70-30% này đã có sự thay đổi so với tỷ lệ 50-50% của các năm gần đây.
            Về hoạt động đào tạo, các doanh nghiệp bán hàng đa cấp chủ yếu đào tạo cơ bản cho người tham gia trên môi trường trực tuyến (xấp xỉ 99%).
            Đối với hoạt động quản lý nhà nước về bán hàng đa cấp ở Trung ương, đã có 18 hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, cảnh báo đối với hoạt động này đã được thực hiện, cụ thể như: đăng tin bài về các thông tin quản lý, tin cảnh báo về một số hoạt động huy động vốn, kêu gọi đầu tư tài chính có dấu hiệu sử dụng mô hình kinh doanh theo phương thức đa cấp bất hợp pháp để mở rộng mạng lưới, ngoài ra, các bài báo chuyên đề về mô hình kinh doanh đa cấp, dấu hiệu nhận biết về hành vi bán hàng đa cấp bất chính...Công tác tuyên truyền tại các địa phương cũng được đẩy mạnh và được thực hiện qua nhiều hình thức như: qua báo chí địa phương, qua các hội nghị tập huấn, tờ rơi tuyên truyền..., các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền như: Quảng Ninh, Sơn La, Đà Nẵng.
            Cho đến nay, đã có 52 địa phương ban hành Quy chế phối hợp đối với hoạt động bán hàng đa cấp, nhiều địa phương đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại địa phương, hầu hết các địa phương đều triển khai công tác trực tuyến ở cấp độ 3, cấp độ 4 nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính.
            Đối với công tác thanh kiểm tra, xử lý vi phạm, trong năm 2021, nhiều địa phương không tiến hành hoạt động thanh tra, kiểm tra do dịch bệnh covid-19. Một số Sở Công Thương tại địa phương có kiểm tra/xử phạt như: Quảng Ngãi, Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Trà Vinh, Cà Mau, Hà Nội...với các lỗi vi phạm chủ yếu như: không thông báo hội nghị, hội thảo, đào tạo; không xuất trình thẻ thành viên, không chấp hành quy định về giãn cách trong thời gian dịch bệnh.
            Một số khó khăn được đề cập tại hội nghị về quản lý bán hàng đa cấp bao gồm: công tác kiểm tra, cấp xác nhận kiến thức pháp luật về bán hàng đa cấp gặp khó khăn vì phụ thuộc vào nguồn ngân sách nhà nước, nhiều địa phương phản ánh việc doanh nghiệp không có trụ sở tại tỉnh hoặc văn phòng đại diện, chinh nhánh gây khó khăn cho công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, một số doanh nghiệp có người đại diện được uỷ quyền nhưng không nắm được tình hình hoạt động của công ty và không cung cấp được thông tin cho cơ quan địa phương khi được yêu cầu.
            Trong thời gian tới, Nghị định 40/2018/NĐ-CP, ngày 12/3/2018 về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp sẽ được tiến hành việc sửa đổi bổ sung nhằm đẩy mạnh hoạt động quản lý hoạt động bán hàng đa cấp theo hướng hiệu quả và phù hợp hơn với điều kiện thực tế.