Thực hiện công tác bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu các cấp giai đoạn 2012-2021, UBND tỉnh tỉnh Đắk Lắk ban hành Quy chế tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk kèm theo Quyết định số 12/2016/QĐ-UBND, ngày 15/03/2016 của UBND tỉnh Đắk Lắk; Quyết định số 03/2021/QĐ-UBND ngày 22/01/2021 của UBND tỉnh Đắk Lắk sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 12/2016/QĐ-UBND ngày 15/3/2016 của UBND tỉnh Đắk Lắk.
Tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức 03 kỳ bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh các năm 2017, 2019, 2021 với 42 cơ sở/61 sản phẩm tham gia, kết quả UBND tỉnh đã công nhận 29 sản phẩm và bộ sản phẩm đạt chứng nhận cấp tỉnh; tham gia cấp khu vực các năm 2018, 2020 với 10 cơ sở/10 sản phẩm, bộ sản phẩm, kết quả 07 sản phẩm, bộ sản phẩm được công nhận cấp khu vực; tham gia cấp Quốc gia các năm 2019, 2021 với 7 cơ sở/7sản phẩm, bộ sản phẩm, kết quả 05 sản phẩm, bộ sản phẩm được công nhận cấp Quốc gia.
Bình chọn sản phẩm CNNTTB cấp huyện: Các địa phương xây dựng kế hoạch bình chọn theo quy chế, tập hợp, lựa chọn sản phẩm tham gia bình chọn cấp huyện, tuy nhiên có một số địa phương chưa tổ chức vì số lượng sản phẩm tham gia hạn chế, không đủ số lượng để triển khai tổ chức bình chọn SPCNNTTB cấp huyện. Hội đồng bình chọn cấp huyện đã thực hiện lựa chọn một số sản phẩm của địa phương để gửi tham gia trực tiếp bình chọn SPCNNTTB cấp tỉnh.
Hằng năm, trên cơ sở các kết quả đạt được của các cơ sở CNNT đã được bình chọn, cấp giấy chứng nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp, Sở Công Thương Đắk Lắk chỉ đạo công tác rà soát để ưu tiên hỗ trợ ứng dụng các máy móc thiết bị tiên tiến trong sản xuất, nâng cao công suất, chất lượng sản phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, tăng doanh thu cho các cơ sở CNNT. Hỗ trợ tập huấn nâng cao năng lực quản lý doanh nghiệp về các chính sách, nâng cao chất lượng sản phẩm công nghiệp; tổ chức tham quan học tập kinh nghiệm về các mô hình sản xuất hiệu quả; Hỗ trợ các cơ sở CNNT tham gia hội chợ triển lãm trong nước; tham gia kết nối cung cầu tại các thành phố lớn mở rộng thị trường tiêu thụ; tổ chức giới thiệu quảng bá các sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tại các tỉnh, thành phố và xây dựng kênh chuyên mục phát sóng trên Đài phát thanh – Truyền hình tỉnh, quảng bá trên trang thông tin điện tử của ngành.
Qua các đợt bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu các cấp, các cơ sở CNNT tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất được hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến là 04 cơ sở với 04 đề án khuyến công, tổng kinh phí khuyến công hỗ trợ là 750 triệu đồng, cụ thể:
Kinh phí Khuyến công địa phương hỗ trợ 02 đề án: Hỗ trợ máy móc thiết bị sơ chế hạt điều, công suất 1.000 tấn nguyên liệu/năm tại Công ty TNHH MTV cà phê An Thịnh Phát, thị trấn Ea Knốp, huyện Ea Kar, kinh phí Khuyến công địa phương hỗ trợ 100 triệu đồng (năm 2017); Hỗ trợ máy móc thiết bị trong sản xuất, chế biến gạo, công suất 3.000 tấn sản phẩm/năm tại xã Cư Ni, huyện Ea Kar, kinh phí Khuyến công địa phương hỗ trợ 150 triệu đồng (năm 2018).
Kinh phí Khuyến công Quốc gia hỗ trợ 02 đề án: Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị trong sản xuất ngói màu không nung, Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Hoàng Thụ tại huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk; kinh phí Khuyến công quốc gia hỗ trợ 200 triệu đồng (năm 2017); Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến trong sản xuất cà phê hòa tan cho Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển An Thái, xã Hòa phú, Tp. Buôn Ma Thuột Đắk Lắk; kinh phí Khuyến công Quốc gia hỗ trợ 300 triệu đồng (năm 2019).
Tất cả các cơ sở có sản phẩm được chứng nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp đều được quảng bá thông tin bằng hình thức đăng bài viết về cơ sở, về sản phẩm và logo cơ sở được đăng rộng rãi trên trang thông tin điện tử của ngành công thương có liên kết đến trang thông tin điện tử của chính cơ sở, được hỗ trợ in ấn phẩm quảng bá sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu các cấp của tỉnh; các cơ sở nổi bật về mô hình được lựa chọn để thực hiện phóng sự trên trang truyền hình công thương của Đài phát thanh và truyền hình Đắk Lắk hoặc được hỗ trợ quảng bá trên báo Đắk Lắk; được ưu tiên lựa chọn mời tham gia các chương trình kết nối giao thương giữa các vùng miền, các tỉnh tổ chức hoặc các chương trình xúc tiến thương mại của ngành tổ chức trong và ngoài nước.
Nhìn chung, hoạt động sản xuất kinh doanh của các cơ sở công nghiệp nông thôn có sản phẩm được cấp giấy chứng nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu từ cấp tỉnh, khu vực và cấp quốc gia đều hoạt động ổn định. Các đề án được hỗ trợ đã mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, tăng giá trị sản xuất công nghiệp nông thôn, giúp giảm nghèo bền vững, một số đề án là mô hình mẫu, có khả năng nhân rộng mô hình cho các đơn vị khác học tập, tạo lợi thế cạnh tranh cho các sản phẩm CNNT, góp phần vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đắk Lắk.
Qua hơn 10 năm triển thực hiện công tác tổ chức bình chọn sản phẩm CNNTTB tỉnh Đắk Lắk, công tác tổ thông tin, tuyên truyền và phối hợp với các cấp và chính quyền địa phương được quan tâm, công tác tổ chức bình chọn triển khai đến các cơ sở, doanh nghiệp đạt được kết quả cao, nhiều sản phẩm mới của các cơ sở, doanh nghiệp đăng ký tham gia, số lượng sản phẩm đăng ký ngày càng nhiều, mẫu mã đa dạng phong phú, chất lượng ngày một nâng lên,… Giá trị sản phẩm gia tăng và nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Nhìn chung một số cơ sở, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển thông qua chất lượng hình thức, bao bì của sản phẩm. Thông qua kết quả bình chọn đã tôn vinh các sản phẩm có chất lượng, có giá trị sử dụng cao, có tiềm năng phát triển sản xuất, mở rộng thị trường, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Thực hiện các chính sách của nhà nước thông qua hoạt động kết nối cung cầu, hỗ trợ đầu tư, máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất,…Các doanh nghiệp cơ sở có sản phẩm được cấp giấy chứng nhận CNNT tiêu biểu ngày càng quan tâm cải tiến về mẫu mã, bao bì sản phẩm, sản phẩm đã tiếp cận với khách hàng ngày càng nhiều, mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại, góp phần thúc đẩy công nghiệp nông thôn ngày càng phát triển.
Trong triển khai kế hoạch bình chọn cấp tỉnh vẫn còn một số địa phương chưa tích cực, chưa sẵn sàng tham gia việc triển khai bình chọn SPCNNTTB. Do đó, không có địa phương nào trong tỉnh đủ số lượng sản phẩm để triển khai bình chọn SPCNNTTB cấp huyện mà chỉ xem xét, lựa chọn một số sản phẩm của địa phương để gửi tham gia bình chọn SPCNNTTB cấp tỉnh. Một số cơ sở công nghiệp nông thôn các thông tin liên quan đến sản phẩm, sản xuất sản phẩm, hiệu quả sản phẩm theo quy định còn thiếu và chưa đầy đủ, chất lượng chưa đảm bảo, ổn định, mẫu mã, bao bì sản phẩm chưa đạt so với yêu cầu do cơ sở còn khó khăn về nhiều mặt như: vốn, công nghệ sản xuất, năng lực quản lý còn hạn chế, công tác tiếp cận thị trường…Nhiều cơ sở CNNT cũng chưa thực sự tích cực, chủ động tham gia vào chương trình bình chọn; không ít cơ sở chưa hiểu biết hết được lợi ích của hoạt động này; chưa nắm bắt được quy trình, thủ tục, điều kiện về sản phẩm tham gia, do đó còn ngại ngùng.
Việc triển khai, theo dõi, đánh giá thực hiện thủ tục hành chính về cấp Giấy chứng nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp có nhiều bất cập như không thực hiện một cách thường xuyên, bắt buộc từng cấp. Việc tổ chức bình chọn phụ thuộc vào khảo sát, xây dựng đề án và nguồn kinh phí khuyến công địa phương được cấp. Theo quy định, hồ sơ và văn bản đăng ký tham gia bình chọn do cơ quan quản lý nhà nước gửi liên thông theo từng; cơ sở CNNT không phải nộp phí hay lệ phí khi tham gia, không gửi trực tiếp hồ sơ đăng ký bình chọn đến cấp tỉnh, cấp khu vực và cấp quốc gia. Mặt khác, việc cấp Giấy chứng nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp không xác định được thời hạn giải quyết, đối tượng tham gia là không bắt buộc; do vậy, không đáp ứng đầy đủ các bộ phận tạo thành cơ bản của thủ tục hành chính, quy định tại Điều 8, Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính và Nghị định số 92/2017/NĐ-CP ngày 07 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính.
Nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới: Sở Công Thương Đắk Lắk Tiếp tục chỉ đạo Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp phối hợp, hướng dẫn tới các địa phương đến hoạt động khảo sát, tuyên truyền vận động cơ sở CNNT nhận thức sâu sắc hơn về mục đích, ý nghĩa của hoạt động bình chọn, từ đó đăng ký nhiều sản phẩm tham gia khẳng định vị trí, giá trị của sản phẩm CNNT của tỉnh; Tiếp tục quan tâm hỗ trợ các cơ sở, doanh nghiệp nắm bắt, tiếp cận các chủ trương, cơ chế, chính sách của Nhà nước và của tỉnh về khuyến khích phát triển sản xuất công nghiệp nông thôn; đổi mới công nghệ, tạo ra sản phẩm mới, mở rộng thị trường …Ưu tiên hỗ trợ các cơ sở CNNT có sản phẩm đạt giải sản phẩm CNNTTB các cấp từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia, khuyến công địa phương; giới thiệu về sản phẩm trên cổng thông tin điện tử. Ngoài ra, lồng ghép hỗ trợ tham gia các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, địa phương và xây dựng, quảng bá, phát triển thương hiệu; tư vấn, hỗ trợ cơ sở CNNT phát triển thương mại điện tử và ứng dụng kinh tế số cho công tác phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu.
Để chương trình bình chọn sản phẩm CNNTTB ngày càng phát triển trong thời gian đến và phát hiện, tôn vinh các sản phẩm có chất lượng, có giá trị sử dụng cao, có tiềm năng phát triển sản xuất, mở rộng thị trường, đáp ứng thị hiếu người dùng trong và ngoài nước. Cần thực hiện một số nội dung, giải pháp mang tính định hướng như sau:
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại nhằm hỗ trợ cho các cơ sở CNNT tham gia các hội chợ, triển lãm trưng bày, quảng bá sản phẩm chất lượng của địa phương; Hỗ trợ các cơ sở tham gia vào các hệ thống trưng bày, phân phối sản phẩm cấp khu vực, quốc gia.
Tư vấn, hướng dẫn tiếp cận các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước, có chính sách ưu tiên xét hỗ trợ từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia và kinh phí khuyến công địa phương để đào tạo nghề, nâng cao năng lực quản lý, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất, xúc tiến thương mại và các hoạt động khuyến công khác, kể cả cho các cơ sở công nghiệp nông thôn và cần phải xây dựng một số chương trình riêng cho từng nhóm đối tượng sản phẩm.
Xây dựng cơ chế chính sách riêng hỗ trợ cho các sản phẩm CNNTTB các cấp giúp các cơ sở CNNT sản xuất và định hướng phát triển, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.
Đẩy mạnh hỗ trợ các cơ sở tham gia vào các hệ thống trưng bày, phân phối sản phẩm cấp khu vực, quốc gia.
Xem xét đưa thủ tục “Cấp giấy chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu ra khỏi danh mục thủ tục hành chính của ngành Công Thương.