Khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế phát triển Công Thương bền vững

Để phát triển Ngành Công Thương, tỉnh Đắk Lắk có những tiềm năng, lợi thế cơ bản sau:
Về tiềm năng: Có các nguồn năng lượng dồi dào để sản xuất điện từ các sông suối trên địa bàn, nhất là những bậc thang dòng chảy của lưu vực hai sông EaH’leo, Sêrêpốk; Từ năng lượng mặt trời của vùng nắng nóng quanh năm EaSup, Buôn Đôn; Từ năng lượng gió của vùng gió mạnh bốn mùa EaH’leo, Krông Búk, Cư Mgar, Buôn Hồ và từ các nguồn năng lượng sinh khối khác. Có các nguồn khoáng sản trữ lượng lớn, lộ thiên như: Cát, đá các loại, sét, sỏi, sạn… làm nguyên liệu tại chỗ ổn định lâu dài cho ngành công nghiệp khai khoáng, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng. Các sản phẩm nông, lâm nghiệp của địa phương với sản lượng hàng năm lớn, đa dạng về chủng loại như gỗ; cà phê; cao su; mía; sắn, lương thực, thực phẩm là nguồn nguyên liệu tại chỗ chủ động cho ngành công nghiệp chế biến. Bên cạnh đó thì Đắk Lắk và vùng lân cận với quy mô: diện tích, dân số, sản xuất nông lâm nghiệp lớn và đang bước vào thời kỳ đầu tư phát triển, là một thị trường lớn để tiêu thụ tại chỗ các sản phẩm của ngành cơ khí, ngành sản xuất vật liệu xây dựng phục vụ nhu cầu sản xuất; đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng cho sản xuất, đời sống nhân dân.

Về lợi thế: Đắk Lắk có điều kiện thuận lợi về quỹ đất để bố trí mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất; xây dựng khu, cụm, điểm sản xuất công nghiệp; Xây dựng hệ thống cửa hàng, kho, bãi, chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, các công trình phục vụ sản xuất, sinh hoạt và có giá thuê đất thấp; có nhiều thuận lợi kết nối giao thương, xúc tiến thương mại phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm với các tỉnh ngoài và xuất khẩu trong khu vực; có điều kiện xây dựng mạng lưới kết nối giao thông thuận lợi để vận chuyển nguyên liệu, hàng hóa khi hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư nâng cấp.
Mặc dù vậy, nhưng ngành công thương Đắk Lắk thời gian qua tuy có những phát triển đáng mừng: bước đầu khai thác tiềm năng, lợi thế, hình thành được các ngành sản xuất công nghiệp; xây dựng được khu công nghiệp tập trung và mạng lưới cụm công nghiệp ở một số huyện; mạng lưới bán buôn, bán lẻ, chợ thương mại, kết nối giao thương, trao đổi hàng hóa với một số tỉnh và xuất khẩu đến một số quốc gia trên thế giới; tạo ra giá trị sản xuất kinh doanh khá lớn, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu sản xuất, lao động, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân. Nhưng nhìn chung ngành Công thương phát triển chậm, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Hầu hết các cơ sở sản xuất kinh doanh đều có quy mô nhỏ, siêu nhỏ, vốn đầu tư không lớn, phần lớn sử dụng công nghệ thiết bị cũ; các cơ sở công nghiệp chế biến cơ bản là sơ chế, chế biến thô; hiệu quả đầu tư không cao; tốc độ gia tăng giá trị sản xuất chậm; tỷ trọng giá trị của ngành trong GDP chưa cao. Có thể nói dư địa tiềm năng phát triển công nghiệp thương mại của Đắk Lắk còn rất lớn (cả những lĩnh vực chưa khai thác hoặc khai thác chưa tương xứng tiềm năng). Thực trạng này có nguyên nhân từ phía quản lý nhà nước và phía các nhà đầu tư. Quản lý nhà nước chưa có định hướng chiến lược đầu tư phát triển ngành, cộng với tư tưởng muốn thu hút được đầu tư nên thường chiều theo ý tưởng và nguồn lực của nhà đầu tư. Còn phía các nhà đầu tư: Các nhà đầu tư có tiềm lực lớn về vốn, công nghệ, năng lực quản trị thì e ngại hạ tầng kỹ thuật nhất là giao thông chưa phát triển nên chưa tham gia đầu tư, nên hiện nay hầu hết là các nhà đầu tư nhỏ, (hạn chế về vốn, năng lực quản trị doanh nghiệp; tiếp nhận công nghệ, nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghệ, cùng với tư tưởng đầu tư ngắn hạn). Vì vậy phải nâng cao năng lực, vai trò quản lý nhà nước, trước hết cần tập trung xây dựng chiến lược đầu tư phát triển ngành; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu; kêu gọi thu hút lựa chọn nhà đầu tư. Về cơ sở hạ tầng sau nhiều năm từng bước đầu tư, nâng cấp đến nay hạ tầng giao thông, hạ tầng điện cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất, đời sống. Việc kêu gọi thu hút lựa chọn nhà đầu tư thời gian tới sẽ tự được giải quyết. Vì chúng ta đang bước vào thời kì hộp nhập ngày càng sâu rộng, làn sóng đầu tư mới đang xuất hiện, nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước đang tìm cơ hội hợp tác đầu tư vào những ngành, địa phương có tiềm năng, lợi thế, vì vậy khi quản lý nhà nước có định hướng rõ, thông tin đầy đủ, có chính sách ưu đãi để kêu gọi và thu hút đầu tư hấp dẫn thì các nhà đầu tư lớn, có uy tín, kinh doanh lâu dài sẽ đầu tư vào địa bàn tỉnh ta. Vấn đề còn lại và có ý nghĩa quyết định là xây dựng định hướng chiến lược đầu tư phát triển ngành, tổ chức thực hiện và kiểm soát tuân thủ.
 

Trước những yêu cầu của phát triển và hội nhập quốc tế, để khai thác hiệu quả tiềm năng, phát huy lợi thế, phát triển bền vững, Đắk Lắk xác định chiến lược đầu tư phát triển ngành Công thương với nội dung chính là: Tăng cường thu hút đầu tư, khuyến khích hợp tác, quy mô đầu tư phù hợp với tiềm năng, ứng dụng công nghệ hiện đại. (Ngành công nghiệp năng lượng tập trung đầu tư khai thác năng lượng nước; khai thác năng lượng mặt trời; khai thác năng lượng gió. Ngành công nghiệp chế biến đầu tư thành các khu kỹ thuật phức hợp  tập trung, sử dụng công nghệ sản xuất theo chuỗi sản phẩm; Đầu tư xây dựng các khu, cụm, điểm công nghiệp sản xuất tập trung của các ngành: cơ khí; vật liệu xây dựng, công nghiệp tiêu dùng, tiểu thủ công nghiệp. Ngành thương mại: đầu tư xây dựng mạng lưới chợ đầu mối nông sản, thực phẩm phục vụ chế biến; chợ hàng hóa thương mại; hệ thống kho, bãi, điểm thu mua; xây dựng siêu thị, trung tâm thương mại ở thành phố, thị xã, trung tâm các huyện; đầu tư xây dựng cảng cạn để xuất khẩu trực tiếp hàng hóa; ứng dụng công nghệ bảo quản nông sản). Phát triển công thương gắn với giữ gìn cảnh quan, bảo vệ môi trường, hài hòa lợi ích giữa các chủ thể và giữa các ngành liên quan.
Để đạt mục tiêu phát triển của ngành, điều tiên quyết là phải thực hiện đúng chiến lược đầu tư. Và như vậy trên cơ sở định hướng chiến lược đầu tư phải cụ thể hóa thành các quy hoạch chung của ngành và từng phân ngành sản xuất kinh doanh riêng. (Yêu cầu quy hoạch phải rõ ràng, cụ thể, xác định đúng tiềm năng cả hiện tại và dự báo tương lai; phân tích trên cơ sở khoa học và thực tiễn những yếu tố liên quan để xác định rõ địa điểm đầu tư, công suất khai thác, công nghệ ứng dụng của mỗi dự án) Trên cơ sở đó quản lý đầu tư theo quy định. Cần đặc biệt chú ý khâu giám sát trong quá trình đầu tư xây dựng và kiểm soát tuân thủ trong quá trình sản xuất kinh doanh. Kịp thời ngăn chặn những sai sót và xử lý những phát sinh để có môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, bình đẳng, tuân thủ pháp luật. Muốn làm tốt các nội dung trên, cần có đội ngũ cán bộ lãnh đạo có tâm có tầm, cán bộ ngành tinh thông chuyên môn nghiệp vụ, tâm huyết có trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Đồng thời trong mỗi bước thực hiện cần tham vấn các chuyên gia có chuyên môn sâu về từng lĩnh vực có liên quan.
Chúng ta tin rằng với tiềm năng, lợi thế nhiều mặt của mình, với chiến lược đầu tư phát triển phù hợp, có sự chung tay góp sức của các nhà đầu tư, với truyền thống đoàn kết, cần cù, sáng tạo và khát vọng phát triển của cả Đảng bộ, chính quyền, doanh nhân, doanh nghiệp, nhân dân trong tỉnh. Với bề dày văn hóa, lịch sử lâu đời và thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột nổi tiếng thế giới gắn liền địa danh mang đậm dấu mốc chiến thắng lịch sử ngày 10 tháng 3 năm 1975. Chắc chắn ngành công thương Đắk Lắk sẽ hội nhập và phát triển bền vững trong tương lai không xa.